Begin met het WAAROM
In ‘gezonde leefstijl land’ zie je dat veel mensen vooral druk bezig zijn met de wat-vraag om hun doel te bereiken.
- Wat kan ik doen om af te vallen?
- Wat kan ik doen om sterker te worden?
- Wat kan ik doen om meer energie te krijgen?
Er is meer kennis dan ooit beschikbaar! De wetenschap is steeds geïnteresseerder in de samenhang tussen gezondheid en leefstijl en de gezonde hypes en trends vliegen je om de oren… Van vegan tot keto, van groene smoothies tot koude training.
Maar waarom zijn we dan met z’n alle ongezonder, dikker, zieker en ongelukkiger dan ooit?
Misschien wel omdat we onszelf de verkeerde vragen stellen… Simon Sinek ontdekte dat de meest succesvolle personen en bedrijven niet beginnen bij de wat-vraag, maar bij hun persoonlijke waarom. Het antwoord op de waarom-vraag is namelijk dat wat we echt belangrijk vinden in het leven. Het is onze drijfveer, onze drive.
- Waarom wil ik afvallen?
- Waarom wil ik sterker worden?
- Waarom wil ik meer energie?
Hieronder laat ik je, middels een versimpelde weergave van een casus, zien waarom je bij de waarom-vraag moet beginnen als je blijvende verandering/verbetering wilt bereiken.
Petra is 38 jaar en werkt als verpleegkundige in een revalidatiekliniek. Toen ze bij me kwam had ze een slechte conditie en was daardoor vaak moe. Hierdoor was ze kribbig tegen haar collega’s en slordig in haar werk geworden. Ze was gaan hardlopen omdat ze ergens had gelezen dat dit goed werkte om een betere conditie en meer energie te krijgen. Ze gaf aan sporten leuk te vinden, maar dat het haar desondanks toch niet lukte dit vol te houden.
- Hardlopen was Petra’s wat
- Ik stelde haar de waarom-vraag
Ik: waarom wil je hordlopen?
Petra: omdat ik dan een betere conditie krijg en meer energie
Een betere conditie is een middel, een doel om je drive te kunnen leven, niet de drive zelf. Dus stelde ik de waarom-vraag nog een keer.
Ik: waarom wil je meer energie?
Petra: omdat ik dan weer met plezier kan samenwerken met mijn collega’s en de beste zorg kan geven aan mijn patiënten…
Wat me opviel tijdens ons gesprek was dat Petra begon te stralen toen ze over haar patiënten vertelde. Na een mooi gesprek, waarin Petra en ik behoorlijk de diepte in zijn gedoken, nodigde ik haar uit het hardlopen weer op te pakken. Maar deze keer niet om het lopen zelf, maar vanuit haar drive, dus voor haar patiënten. We hadden als het ware de volgorde omgedraaid en waren begonnen met haar waarom. Het antwoord op de waarom vraag is je drijfveer, je drive.
Waarom:
- DRIVE: er 100% kunnen zijn voor mijn patiënten
- DOEL: een betere conditie en meer energie
Hoe: door minimaal 2 keer per week te gaan sporten
Wat: hardlopen
Nu, ruim een half jaar later, gaat Petra nog steeds minimaal 2 keer per week en met plezier hardlopen, heeft ze een goede conditie opgebouwd en genoeg energie voor haar werk.
Maar hoe komt het nou dat dit zo werkt?
Om dat te begrijpen moet je kijken naar de werking van je verschillende breinen.
Het reptielenbrein
De waarom – in Petra’s geval haar patiënten – is verbonden met dat deel van ons brein waar onze primaire reacties, en daarmee voor een groot deel ons gedrag, worden bepaald. Dit deel van ons brein zorgt voor veiligheid en overleving en staat daarmee symbool voor ons bestaansrecht. Als je weet waarom je iets wilt, wordt dit je motivator, je drijfveer, je drive. Hardlopen is dan niet alleen een bewust geplande actie meer, maar een reactie op je innerlijke drive geworden.
Het zoogdierenbrein – de aap
De hoe – in Petra’s geval minimaal 2 x per week sporten – is verbonden met dat deel van ons brein waar onze secundaire reacties worden bepaald. Dit deel van ons brein zorgt o.a. voor genot, plezier, erkenning en bevestiging. Het werkt nauw samen met het reptielenbrein. Nadat het reptielenbrein heeft gecheckt of het wel veilig is, checkt het zoogdierenbrein of het wel leuk is. Petra vindt sporten leuk, dus verleent dit deel van haar brein medewerking en versterkt zo de reactie van het reptielenbrein.
Het mensbrein
De wat – in Petra’s geval hardlopen – is verbonden met dat deel van ons brein dat logisch kan denken en kan plannen. We kunnen bedenken waarom hardlopen goed voor ons kan zijn en besluiten dit dus te gaan doen. Dit deel van het brein doet aan geplande bewuste acties, maar niet aan (ongeplande onbewuste) reacties. Dit kost veel energie en is achtergesteld aan het reptielen en zorgdierenbrein. Het heeft dan ook slechts voor zo’n 5% invloed op je gedrag. Hierdoor begin je aan iets, maar zet je vaak niet door of maak je het niet af.
De besluitvorming van je gedrag begint dus bij je reptielenbrein. Geeft je reptielenbrein aan dat het veilig is – dat het bijdraagt aan je kans op overleven, aan je bestaansrecht – dan checkt je zoogdierenbrein of het ook leuk is. Zo ja, dan zullen ze er samen alles aan doen om het ook te laten gebeuren! Je mensbrein probeert vervolgens met rationele argumenten je gedrag te bevestigen/goed te praten of te ontmoedigen/af te keuren. In dit geval zal het mensbrein zeker instemmen!
Begin daarom dus met het waarom!